در این دیدار وضعیت کنونی همکاری‌های ترکمنستان و ترکسوی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و مسیرهای اصلی آن مشخص شد.

با توجه به جشن سی امین سالگرد تأسیس سازمان بین المللی فرهنگ ترکیه در سال ۲۰۲۳، آنها برنامه رویدادهای مهم برنامه ریزی شده در کشورهای عضو سازمان ترکسوی و همچنین مسائل سازمانی و محتوایی را مورد بررسی قرار دادند. همچنین؛ امکان برگزاری روزهای فرهنگ ترکسوی در عشق آباد در ژوئن سال جاری مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

در این دیدار، درباره تعیین تاریخ رویدادهای مشترک اختصاص داده شده ترکسوی - اعلام سال ۲۰۲۴ به عنوان «سال شاعر و متفکر بزرگ جهان ترک – مختومقلی فراغی»، از جمله برگزاری مجموعه ای از رویدادهای مشترک به مناسبت سیصدمین سالگرد تولد مختومقلی فراغی شاعر بزرگ کلاسیک شرق و نیز موضوع اعلام شهر باستانی ترکمن «آنو» به عنوان پایتخت فرهنگی جهان ترک در همان سال، تبادل نظر شد.

گفتنی است؛ سازمان بین المللی فرهنگ ترک موسوم به «ترکسوی»، یونسکو جهان ترک است و در سال ۱۹۹۳میلادی با امضای موافقت نامه تأسیس آن توسط وزرای فرهنگ آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، ترکمنستان و ترکیه تأسیس شد.

سپس جمهوری ترک قبرس شمالی و جمهوری های خودمختار فدراسیون روسیه. تاتارستان، باشقورتستان، آلتای، ساخا، تیوا و خاکاسیا و همچنین واحد سرزمینی خودمختار گاگائوزیا (مولداوی) به عنوان کشورهای عضو ناظر به ترکیه پیوستند.

هم اکنون ۳۰ سال است که ترکیه زیر نظر سران کشورهای عضو فعالیت می کند. ترکیه از بدو تأسیس تاکنون فعالیت هایی را برای تحکیم پیوندهای برادری و همبستگی میان مردمان ترک، انتقال فرهنگ مشترک ترک به نسل های آینده و معرفی آن به جهانیان انجام داده است. فعالیت های انجام شده ترکسوی توسط شورای دائمی وزرای فرهنگ کشورهای ترک زبان تعیین می شود و تصمیمات اتخاذ شده از سوی شورای دائمی توسط دبیرخانه کل ترکیه اجرا می شود.

از برنامه های این سازمان می توان به برگزاری گردهمایی‌های نقاشان، روزهای اپرا و کنگره‌های ادبی اشاره کرد تا بستری مشترک را به دانشمندان و هنرمندان جهان ترک ارائه دهد و امکان تبادل تجربیات را برای آنها فراهم نماید. بر همین اساس، ترکسوی، فعالیت های آکادمیک در زمینه کاوش در تاریخ، زبان، ادبیات، فرهنگ و هنر مشترک مردم ترک را انجام می دهد، سال های یادبود مشاهیر و مفاخر را نیز اعلام و رویدادهای مختلفی را در چارچوب آنها، سازماندهی می کند. همچینین؛ این سازمان در طول سال، آثار بسیاری را منتشر می کند که به لهجه ها و زبان های مختلف ترکی توسط شخصیت های برجسته جهان ترک نوشته شده است تا میراث فرهنگی آنها را به نسل های آینده منتقل نماید.

ترکسوی به عنوان یک سازمان بین المللی هر سال یک شهر از جهان ترک را به عنوان پایتخت فرهنگی خود اعلام می کند. در این راستا، شهرهای «آستانه» در سال ۲۰۱۲، «اسکی شهیر» در سال ۲۰۱۳، «قازان» در سال ۲۰۱۴، «مرو» در سال ۲۰۱۵، «شکی» در سال ۲۰۱۶، «ترکستان» در سال ۲۰۱۷، «کاستامونو» در سال ۲۰۱۸، «اوش» در سال ۲۰۱۹، «خیوه»، شهر باستانی ازبکستان برای سال۲۰۲۰، - به نظر می رسد سال ۲۰۲۱ به خاطر شیوع کرونا، شهری اعلام نشده است-، شهر«بورسا» برای سال ۲۰۲۲، شهر «شوشا» آذربایجان برای سال ۲۰۲۳ به عنوان پایتخت فرهنگی اعلام شدند. «سلطانبای رائف» دبیرکل سازمان بین المللی ‌فرهنگ ترک(ترکسوی) در کنفرانس بین المللی «آواز و هنر موسیقی ملی در میراث مردمان جهان» که ۷ مهر سال ۱۴۰۱در عشق آباد پایتخت ترکمنستان برگزار شد، گفت: به تصمیم ترکیه به مناسبت سیصدمین سالگرد مختوم قلی در سال ۲۰۲۴ و نام گذاری آن سال به عنوان سال مختوم قلی شاعر و متفکر بزرگ جهان ترک، شهر باستانی «اَنو» به عنوان «پایتخت فرهنگی جهان ترک» در سال ۲۰۲۴ اعلام شده است.

این سازمان در معرفی بخشی از فعالیت های خود از نوروز که سال نو ایرانی هست به عنوان سنت رایج مردم ترک یاد می کند که به تمام جهان معرفی شده است و می گوید ترکیه علاوه بر برگزاری جشن‌های تاریخی نوروز در مقر یونسکو و سالن مجمع عمومی سازمان ملل، جشن‌های رنگارنگ نوروز را با حضور هزاران تماشاگر در آلمان، اتریش، بلژیک، بریتانیا و بالکان برگزار کرده است.

ترک سوی علاوه بر همکاری با یونسکو و آیسیسکو که اصول و اهداف مشابهی با آنها دارد، با بسیاری از سازمان‌ها مانند شورای بین‌المللی موسیقی سنتی (ICTM)، انجمن بین‌المللی آموزش موسیقی (ISME) و همچنین شهرداری‌ها، دانشگاه ها و سازمان های غیردولتی مختلف همکاری نزدیک دارد.

منبع: خبرگزاری آتاوطن، ۲۳ مارس ۲۰۲۳ برابر با ۳ فروردین ۱۴۰۲

https://www.atavatan-turkmenistan.com/asgabatda-turksoy-yn-medeniyet-gunleri-geciriler/